Nasze metody pracy

„Pomóż mi to zrobić samemu”- to punkt wyjścia pedagogiki Montessori. Jej celem jest wspieranie dziecka w samodzielnym odkrywaniu otaczającego je świata i umożliwienie mu wszechstronnego rozwoju fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego. Podstawową formą jest tu zabawa i indywidualne zdobywanie doświadczeń przez dziecko. Pozwala na zorganizowanie przejścia od zabaw dziecięcych do elementów pracy. Opiera się na tym, co interesuje dziecko, pobudza jego ciekawość, sprzyja jego uniesieniom i sprawia mu satysfakcję, a tym samym prowadzi do sukcesu.

Zadania pedagogiki Montessori:

uczenie przez działanie: dzieci zdobywają wiedzę i praktyczne umiejętności poprzez własną aktywność, w przemyślanym środowisku pedagogicznym, przy współpracy z nauczycielami

koncentracja: dzieci ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu konkretnych zadań. 

samodzielność: dzieci swobodnie wybierają rodzaj, miejsce, czas i formę pracy (indywidualną lub z partnerem) przy zachowaniu reguł społecznych. Rozwijają indywidualne uzdolnienia i uczą się realnej oceny swoich umiejętności.

lekcje ciszy: dzieci uczą się współpracować w cichych zajęciach indywidualnych i grupowych.

porządek: dzieci zdobywają umiejętność przestrzegania zasad porządku w otoczeniu i swoim działaniu. 

społeczne reguły: dzieci zróżnicowane wiekowo (trzy roczniki) są łączone w grupy, sprzyja to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności. Dzieci uczą się przestrzegać reguł: nie rań, nie niszcz, nie przeszkadzaj.

obserwacja: jest kluczem dorosłych do poznania świata dziecka. Nauczyciel z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka, jest jego przewodnikiem. 

indywidualny tok rozwoju każdego dziecka: dziecko jest serdecznie przyjęte, znajduje uwagę i indywidualną opiekę nauczyciela. Pracuje według własnego tempa i możliwości, podejmując zadania, do których jest już gotowe. 

Bardzo ważne w metodzie Montessori jest otoczenie, w którym przebywa dziecko. Może ono wspomagać w pełni harmonijny rozwój osobowości dziecka – sprawia, że czuje się ono szczęśliwe i radosne; szybko i chętnie się uczy. Respektuje kolejne fazy zainteresowań, związane z rozwojem dziecka. Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne – umieszczone w zasięgu ręki dziecka. Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość.

Metoda Projektów , według prof. Lilian Katz , autorki m.in. podręcznika „Mali badacze”, stosowana w pracy z małymi dziećmi jest sposobem wspierania aktywnego, zaangażowanego i celowego uczenia się dzieci , które przez dłuższy czas prowadzą pogłębione badania na określony temat. Temat wypływa z zainteresowań dzieci, jest dla nich ciekawy, łączy się z ich doświadczeniami i zainteresowaniami . Większa część pracy polega na szukaniu przez dzieci odpowiedzi na postawione przez siebie pytania i hipotezy przy wsparciu nauczyciela. Poprzez wielokrotne obserwacje, badanie, eksperymentowanie, wyprawy terenowe, rozmowy ze sobą wzajemnie i z ekspertami, dzieci znajdują odpowiedzi, pogłębiają zrozumienie zjawisk i wydarzeń zachodzących w ich otoczeniu.W czasie projektu dzieci mają okazję do pracy samodzielnej, w małych grupach i całej grupie. Dzięki podejmowaniu wspólnych działań związanych z rozwiązywaniem problemów, rozwijają umiejętności pracy zespołowej, uczą się od siebie wzajemnie, uczą się współpracy i współdziałania. Jednym z najistotniejszych aspektów pracy w projekcie jest to, że dzieci samodzielnie wykonują swoje zadania, są pełne ciekawości, ożywione i zaangażowane . Nauczyciel jest ich przewodnikiem, wspiera, pomaga zorganizować doświadczenia. Dzieci konstruują reprezentacje, czyli odzwierciedlają, przetwarzają zdobytą wiedzę w postaci konstrukcji, wytworów, odgrywania ról, różnego rodzaju zabaw- integrując i porządkując w ten sposób zdobywaną wiedzę.

W tej metodzie nie stosuje się tradycyjnego podziału treści kształcenia ze względu na wiek dzieci. Opracowanych jest 14 bloków programowych, w których znajdują się treści dobrane tak, aby rozwinąć najważniejsze czynności intelektualne i ukształtować te umiejętności, które są ważne dla dalszej edukacji matematycznej dzieci. W każdym bloku treści ułożone są zgodnie z rozwojem dziecięcych możliwości na danym etapie rozwoju. Warunkiem mądrego wspomagania rozwoju dzieci jest zachowanie cyklu rozwojowego i dokładne opanowanie treści łatwiejszych przed przejściem do kolejnych. Treści realizowane wg metody Gruszczyk – Kolczyńskiej pomagają w stworzeniu wszystkim dzieciom warunków do pełnego rozwoju swych możliwości umysłowych. Zdaniem autorki metody, edukacja matematyczna przedszkolaków musi być wtopiona w działania, zmierzające do rozwoju umysłowego dzieci w ogóle. Procesy intelektualne, od których zależą sukcesy w uczeniu się matematyki, mają, bowiem szeroki zakres: służą dzieciom do klasyfikowania i tworzenia wszelkich pojęć, tworzenia logicznych wypowiedzi, polepszania spostrzegania, przewidywania skutków na bazie dostrzeżonych przyczyn, sprawnego liczenia, nie tylko przy rozwiązywaniu zadań matematycznych. W edukacji matematycznej przedszkolaków najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy pojęcia i i umiejętności. Jeżeli doświadczenia są specjalnie dobrane, przyczyniają się także do rozwoju myślenia i hartowania dziecięcej odporności. Program edukacji matematycznej wg. E. Gruszczyk- Kolczyńskiej obejmuje następujące kręgi tematyczne: orientacja przestrzenna, rytmy, kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania, wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania; rozwijanie umiejętności mierzenia długości, klasyfikacja, układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych, zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia, mierzenie płynów, intuicja geometryczna, kształtowanie gier przez dzieci, zapisywanie czynności matematycznych.

Główny cel MDS to usprawnienie i zintegrowanie działania psychiki i motoryki. Rehabilitacja psychomotoryczna znajduje zastosowanie w przypadku zaburzeń emocjonalnych i mikrozaburzeń motorycznych, które wpływają na trudności w nauce oraz kłopoty z adaptacją dziecka do środowiska szkolnego i rodzinnego. Metoda Dobrego Startu polega przede wszystkim na usprawnianiu funkcji wzrokowych, słuchowych i dotykowo-kinestetyczno-ruchowych oraz na ich wzajemnej integracji.

W Metodzie Dobrego Startu najważniejszą rolę pełnią trzy elementy: słuch, wzrok i ruch (motoryka). Zajęcia według MDS mają zawsze charakter trzyetapowy:

1. zajęcia wprowadzające, na które składają się ćwiczenia orientacyjno-porządkowe (marsz przy muzyce, różne sposoby powitania, zabawy ruchowe, ćwiczenia orientacji w schemacie ciała itp.), nauka piosenki i zabawa „zagadki językowe” w celu rozwijania kompetencji językowych (wyjaśnienie trudnych słów, rozmowa na temat treści piosenki, dzielenie słów na sylaby, głoski i litery itp.);
2. zajęcia właściwe, które dzielą się na:

• ćwiczenia ruchowe – zabawy ruchowe do treści piosenki; należy zacząć od ruchów całego ciała (motoryki dużej), a potem przejść do ruchów precyzyjnych, np. ręki (motoryki małej);
• ćwiczenia ruchowo-słuchowe – angażują analizator kinestetyczny i słuchowy; dzieci mogą wystukiwać rytm słyszanej piosenki, rzucać do siebie woreczkami wypełnionymi grochem w sytuacji usłyszenia określonego słowa w piosence itp.; można używać różnych pomocy, jak: sznurki, szarfy, balony, kolorowe chusteczki, wstążki, gumy;
• ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe – polegają na odtwarzaniu ruchem wzorów graficznych (figur geometrycznych lub liter) w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki; po demonstracji wzoru dziecko uczy się polisensorycznie (wielozmysłowo) przez dotyk, słuch, wzrok i ruch, np. dotyka palcem po fakturze narysowanego wzoru, rysuje wzór palcem w powietrzu, rysuje go na tackach z kaszą itp.;

3. zajęcia końcowe mają charakter ćwiczeń relaksacyjnych (masaż, ćwiczenia oddechowe), wyciszających i wokalno-rytmicznych.

Odimienna Metoda Nauki Czytania jest programem edukacyjnym mającym na celu wczesne kształcenie umiejętności czytania z pełnym rozumieniem tekstu.
Podstawowym celem programu jest tworzenie takich sytuacji edukacyjnych, które bez wysiłku i w przyjazny sposób doprowadzą do wykształcenia kompetencji czytelniczych u dziecka w wieku przedszkolnym. Program może być stosowany w każdym przedszkolu.

W tej metodzie przekaz nie jest kierowany do uszu dziecka, lecz do jego rozumu. Dlatego trudne dla dziecka ćwiczenia budzące świadomość fonetyczną są na początku pomijane. Mimo to, kiedy dzieci już potrafią czytać – i to ze zrozumieniem, – mogą przegłoskować każdy wyraz bez żadnego problemu. Co więcej – według obserwacji psychologów, radzą sobie z analizą i syntezą wyrazów lepiej niż dzieci uczone metodami fonetycznymi.

Kluczowe w stosowaniu Metody Odimiennej jest indywidualne podejście do każdego dziecka. Na samym początku procesu nauki dziecko poznaje znaczenie napisanego słowa; słowa, które zna od urodzenia – jest to jego własne imię. Wychodząc od własnego imienia dziecka, od razu przenosimy całą analizę języka pisanego na zupełnie inny poziom – z relacji liter i głosek na relację trzech elementów: liter, głosek i znaczenia. Wtedy dzieci rozumieją, że czytanie nie polega na „wybrzmiewaniu” /(„wymawianiu”) słów, lecz na odnajdywaniu znaczenia za literowym szyfrem. Dziecko na samym początku procesu poznawczego poznaje znaczenie napisanego słowa -pierwszym słowem zapisanym i odczytanym przez dziecko jest jego własne imię. Proszę się zastanowić, czy jest jakieś inne słowo, które niezależnie od szerokości geograficznej, poglądów i doświadczeń, budzi w osobie wypowiadającej, słuchającej lub piszącej je –takie emocje? (mama). Najpierw przez kilka lat tylko słyszane, a w końcu zapisane niezwykłym kodem, który otwiera świat we wszystkich jego wymiarach. Tym słowem dla każdego z nas jest własne imię.
W Metodzie Odimiennej zakłada się, że dziecko zna całą stronę fonetyczną wyrazów, 
bo w przeciwnym razie nie potrafiłoby mówić w danym języku. Od urodzenia zbiera doświadczenia w domu, potem w przedszkolu, a na końcu poprawnie mówi. Coś, czego nie zna – to pismo. Ponieważ pismo jest fenomenem wizualnym, musi być zaangażowany wzrok dziecka.

Glottodydaktyka to metoda przygotowująca dzieci do nauki czytania i pisania. Czas przygotowania do osiągnięcia tych dwóch umiejętności jest wydłużony – zaczyna się w przedszkolu już w grupie najmłodszej – 3-latków – po to, by czas opanowania przez dziecko pisania i czytania skrócić do minimum.

Metodę stworzył i opracował profesor Bronisław Rocławski. Stworzył on swój alfabet  złożony z 44 znaków:

i y e a o u ę ą j ł r l m n ń f w s z  ś ź  sz ż ch c dz ć dź cz dż p b t d  k g ni rz si zi h ci dzi ó

Wieloznaki są uważane za odrębne litery.

Aby pracować metodą glotto, każde dziecko jest zaopatrzone w specjalny zestaw pomocy. Podstawową pomocą w tym zestawie są klocki logo. Jest to zestaw 150 klocków umieszczonych w specjalnym pudełku. Na klockach są wszystkie 44 litery, cyfry, znaki interpunkcyjne i matematyczne. Na dole każdego klocka znajduje się zielony pasek – potocznie przez dzieci i nauczycieli nazywany „trawką”. „Trawka” umożliwia dzieciom właściwe ustawienie klocka, tak by litery nie były ułożone odwrotnie.

Metoda ta umożliwia indywidualną pracę z każdym dzieckiem wg jego możliwości i umiejętności.

Metodę wprowadza się już w pracy z 3-latkami i kontynuuje aż do 6. roku życia dzieci. W tym czasie dziecko przygotowuje się stopniowo do nauki czytania i pisania.

wykorzystuje dotyk, ruch oraz wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne do rozszerzania świadomości samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi ludźmi. Stosowanie tej metody rozwija u dziecka orientację w schemacie ciała w przestrzeni, pozwala nawiązać kontakt wzrokowy, emocjonalny w relacjach z innymi dziećmi. Podstawowe założenia metody, to rozwijanie przez ruch: świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego świadomości przestrzeni i działania w niej dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu Dzięki ćwiczeniom proponowanym przez Weronikę Sherborne dziecko zyskuje poczucie bezpieczeństwa, odkrywa własne możliwości, uczy się współdziałania w grupie. Ruch jest zabawą, która daje przeżycie radości i dzielenia jej z innymi, co jest bardzo ważne w nawiązywaniu kontaktów społecznych. Genialność metody Weroniki Sherborne polega na jej prostocie i naturalności. Ruch rozwijający wywodzi się z naturalnych zabaw ruchowych dzieci z rodzicami zwanych popularnie baraszkowaniem. System ćwiczeń ma zastosowanie we wspomaganiu i stymulowaniu rozwoju dziecka oraz w terapii zaburzeń rozwoju emocjonalnego, umysłowego, ruchowego i fizycznego. Dziecko poznaje własne ciało i przestrzeń, która je otacza, spotyka w niej innego człowieka, uczy się współpracować w niej najpierw z jednym partnerem w parach, potem w trójkątach, a wreszcie z całą grupą. Podczas kontaktu z drugim człowiekiem uczy się opiekować drugą osobą.